Do powszechnych problemów behawioralnych u kotów domowych należą:
– Oddawanie moczu i/lub kału poza kuwetę
– Znaczenie moczem
– Agresja kot-kot
– Agresja kot-człowiek
– Nadmierne drapanie
– Choroby układu moczowego
– Zaburzenia łaknienia w tym otyłość
– Nadmierne wylizywanie
Co stanowi podłoże niewłaściwych zachowań kota? Do najważniejszych przyczyn należy zaliczyć brak prawidłowej socjalizacji, zbyt szybkie odłączenie od matki czy złe warunki w czasie ciąży i po porodzie, wpływające na zaburzenia w rozwoju fizycznym i psychicznym. Nie można zapominać o predyspozycjach genetycznych, ale równie ważną rolę odgrywają traumatyczne doświadczenia w przeszłości, stres, choroby somatyczne czy zaburzenia neurologiczne. Środowisko, w którym kot przebywa, często niewielka przestrzeń, nuda, brak ruchu i zajęć również mają duży wpływ na zachowanie. Wiele problemów ma podłoże medyczne i pomoc lekarza weterynarii zazwyczaj wystarcza. Jeśli jednak lekarz nie znajduje żadnych fizjologicznych przyczyn zaistniałej sytuacji, wówczas należy poszukiwać podstaw natury psychicznej.
Często niewłaściwe zachowanie w ocenie właściciela jest normalnym zachowaniem kota, ale prezentowanym w niewłaściwych sytuacjach. Drapanie, znakowanie moczem, wspinaczki czy walki wchodzą w skład prawidłowych zachowań gatunku, jakim jest kot. Natomiast, kiedy zwierzę drapie nową kanapę lub sika na telewizor prowadzi to do problemów w domu.
Innym problemem jest konflikt osobowości. Niewielu właścicieli szuka kota o osobowości, przeszłości i wieku pasującym do stylu życia, który sam prowadzi. Zakup lub przygarnięcie kota zawsze ma w sobie coś z loterii.
Oczekiwania właściciela w stosunku do kota stanowią zupełnie odrębny problem niż brak dopasowania. Nie można oczekiwać od kota, że będzie czekał siedząc na kanapie na właściciela, którego nie ma 10-12h w domu. Niektóre koty tak się zachowują, ale u większości po pewnym czasie pojawiają się problemy emocjonalne.
Pierwszym krokiem do rozwiązania problemów z kotem jest konsultacja behawioralna. Bez wątpienia problemy rozpoznawane wcześnie są znacznie łatwiejsze do rozwiązania. Każdy kot w indywidualny sposób reaguje na okoliczności, w jakich się znajduje. Wywiad pozwala nie tylko określić problem, ale również daje informacja na temat tego jak wygląda środowisko kota, jak sobie radzi w relacjach z innymi kotami lub ludźmi, jaki jest jego schemat dnia. Określany jest również kontekst, w którym nieprawidłowe według relacji właściciela zachowanie ma miejsce. Na tej podstawie stawiane jest rozpoznanie a także możliwe jest określenie i przedstawienie najbardziej prawdopodobnych mechanizmów prowadzących do takiego a nie innego zachowania.
Wielu właścicieli opisuje zachowania swojego kota, mówiąc: „Nasikał do mojego łóżka, ponieważ był na mnie zły” lub „On jest złośliwy”. Problemy behawioralne nie wynikają ze złości, niechęci czy złośliwości. Koty nie są „małymi ludźmi w futerkach”, choć większość z nas nie potrafi się oprzeć temu wrażeniu i ulega mu w większym lub mniejszym stopniu.
Często to brak wiedzy o prawidłowych zachowaniach a także potrzebach kotów powoduje, że żyją one w nieprawidłowych warunkach i stawiamy im niemożliwe do spełnienia oczekiwania. Jakkolwiek zachowuje się twój kot, nic nie zdarza się przypadkowo. Zachowanie kota jest często próbą komunikacji z człowiekiem. Spróbujmy, zatem odczytać, co kot chciał nam przekazać a wtedy będziemy mogli cieszyć się jego obecnością i czerpać z niej przyjemność.